10. OFICIOS: CANTEIRO, ARRIEIRO, CEGO/A MENDICANTE/A

A maiores das tarefas do campo da comunidade agraria, tanto en aldeas como en cidades existían un montón de oficios, moitos deles desaparecidos. 

Dentro destes oficios, destacamos musicalmente o de ARRIEIRO, CANTEIRO e CEGO/A MENDICANTE/A xa que empregaban o seu cantar para o axudarse no traballo, facerse compaña ou ben como medio de acadar o xornal.

Aquí tendes o enlace ao Power Point explicativo:

9. CANTOS de OFICIOS ou GREMIOS. CANTEIRO, ARRIEIRO, CEGO/A MENDICANTE/A

E tamén algunhas audicións como exemplo:

Audición de CANTARES de OFICIO ou GREMIOS

9. OS MAIOS. Introdución, orixe, características, escenificacións, personaxes

Adiantámonos no calendario para falar dunha celebración moi importante dentro do calendario agrario anual; OS MAIOS

Todalas festividades que fumos vendo dende o 21 de decembro, como comentabamos nas clases anteriores, teñen que ver en maior ou menor medida coa volta do sol e o crecemento dos días. 

Voltamos outra vez aos meses do ano de máis traballo no campo e hai que preparalo para comezar a sementar os productos que precisamos para o resto do ano.

O primeiro que se fará é preparar os regos onde botar a semente e, para iso, na provincia de Pontevedra (do que temos constancia) facían o que se chamaban as Añas. 

O traballo das Añas é un traballo de Axuda Mútua, onde os veciños se botan unha man mutuamente a cambio da reciprocidade do traballo e contando coa merenda posterior. Este tipo de traballos adoitábanse facer en abril.

Unha Aña ten varios significados: por un lado sería o propio traballo de realizar os regos, por duas cuadrillas de persoas que encontradas e comezando cada unha nun extremo da eira (cabeceiro) ía facendo surcos co sacho (ou legón) ata chegar o final do campo. A modo de "concurso", quen chegase primeiro facendo os surcos gañaba a "Aña" que era a licencia de poder bailar (na propia eira) coas mulleres que quixera. As mulleres deixaban os panos a secar nun ramallo, quedando este engalanado e collían unha pedra para petar no sacho a modo de instrumento de percusión para acompañarse cantando unha muiñeira. Esta muiñeira tamén ten o nome de Aña e as súas coplas fan referencia precisamente ao traballo e ao gañador. Namentres, o home que chegou primeiro colle o ramallo engalanado e vai sacando a bailar en cada copla as mulleres que prefira.

Á volta do traballo, os veciños xúntanse na casa dos donos da eira ser convidados a unha merenda. Non faltaran loas aos anfitrións en modo de canción (Cantos de Merenda do mes de abril) e, por suposto, bailes, comida e diversión.

Aquí tendes un enlace onde aparecen músicas das Labradas e Añas:

Labradas e Añas. Audicións

E o rematar Abril, chegarían todas aquelas festividades relacionadas co mes de maio. Son moitas as manifestacións sobre este tema en particular, non só en Galicia senón en Europa e en moitas partes o mundo onde se produce este cambio de estación.

Este é o enlace ao PPT dos Maios

9. OS MAIOS. Introdución, orixe, características, escenificacións, personaxes

Máis imaxes e música para ilustrar o tema

Imaxes antigas sobre os Maios

Músicas dos Maios

E, para rematar, enlazo tamén un pequeno vídeo documental do traballo de escenificación dos "MAIOS" que desenrola tódolos anos a Asociación do Casco Vello de Vigo

Documental. Os Maios do Casco Vello de Vigo

8. O ENTROIDO. Orixe, características, personaxes, calendario e exemplos

 O Antroido (entroido ou carnaval) é unha das celebracións do ano máis sonadas na nosa comunidade e que se manteu (nalgúns sitios máis que noutros) a pesar das vicisitudes históricas. 

Falaremos da posible orixe e características. Sobran as variantes e representacións en canto a personaxes e expresións varias.

É unha das primeiras celebracións do ano e ten ligazón coa volta ao sol e ao crecemento dos días. 

Aquí tendes un Ppt explicativo deste tema fascinante

8. O ENTROIDO. Orixe, características, personaxes, calendario e exemplos

E aquí un artigo e máis unha serie de audicións

Artigo. As vellas do Entroido

Audicións. Entroido

7. O NADAL. Tradicións e cantares

 Chega un momento importante do ano, cheo de festividades e tradicións. Imos facer un repaso polos costumes en Galicia nestas datas (algúns coñecidos, outros non tanto) e, de paso, adentrarnos no repertorio  musical de Nadal e as súas características.

Aquí tendes o enlace:

7. O NADAL. Tradicións e cantares

Cantos de Nadal. Audicións

Déixovos tamén un par de artigos interesantes:

Tradicións de Nadal e Reis en Navia de Suarna

Manual de Nadal: Ritos e tradicións para vivir un Nadal á galega

6. OS FIADEIROS. O traballo do liño e as reunións de inverno

 Falaremos neste tema dun arduo e importante traballo para a creación de teas; o traballo do liño, dende a sementeira ata o fiado. E, precisamente, esta última etapa do traballo da lugar a xuntanzas onde se mestura as labouras co lecer, a música, a danza e os amores.

Aquí tendes o enlace ao tema:

6. OS FIADEIROS. O traballo do liño e as reunións de inverno

E aquí os enlaces dunha reportaxe estupenda sobre o liño:

Reportaxe do liño. Parte 1

Reportaxe do liño. Parte 2

Gravacións de traballo de investigación en Laxoso (Ponte Caldelas)

Preparación dun serán

Chamada de serán

5. A VIDA AGRARIA EN GALICIA. Tipos de traballo e a súa distribución.

 Neste tema faremos por adentrarnos no día a día, semana a semana e mes a mes do que era a vida no comunitarismo agrario, xa prácticamente esmorecido. Veremos os diferentes tipos de traballos e a súa distribución nos diferentes membros dunha familia; os seus roles e tarefas asociadas. 

Tamén a forma de compensación dos diferentes traballos e a ligazón clara coa forma de conducta e protocolos sociais e convencionalismos.

Aquí tendes o enlace para acceder ao PPT:

5. A VIDA AGRARIA EN GALICIA. 

E aquí tendes un pequeno esquema do que podería ser o ciclo agrario anual

Ciclo agrario anual

Imaxes de traballos asalariados de mulleres

4. MES DE SANTOS: DEFUNTOS, SAMAÍN, CASTANA, MAGOSTO, MATANZAS

Seguimos co tempo da recolleita do ciclo anual. O outono vai marcando o tempo de recollerse na casa, de estar coa familia. O tempo de descanso despois do traballado no campo entre a primavera e o verán. Os días vanse facendo máis curtiños, achégase o frío e o lume faise protagonista no fogar.

O inicio de novembro é unha data importante do noso calendario. Neste mes de "santos" fanse varias celebracións que fala da unión familiar e comunal e tamén de determinados produtos da época: castaña, viño e carne de porco. Relacionadas con estes festexos hai varias tradicións que definen en gran medida a nosa cultura e sentir comunal.

Aquí tendes o enlace a este tema tan interesante

4. Mes de Santos